Χολολιθίαση

Χολολιθίαση είναι η παρουσία λίθων στον αυλό της χοληδόχου κύστης ή των εξωηπατικών χοληφόρων. Πρόκειται γαι συχνή πάθηση, αφού πάσχει το 10% του πληθυσμού, αν και αυτό ποικίλλει από χώρα σε χώρα (π.χ. Χιλή30%, Ελλάδα 5-6%).

Χολόλιθοι

Οι χολόλιθοι μπορεί να περιέχουν χοληστερόλη, χολερυθρίνη, ασβέστιο και βλέννα. Ανάλογα με την περιεκτικότητά τους σε καθένα από αυτά τα συστατικά, χωρίζονται σε :

Χοληστερινικούς (λευκωποί)
Χολερυθρινικούς (μαύροι ή γεώχροες)
Μικτούς

Οι τελευταίοι αποτελούν την πλειοψηφία (~80%). Αν και οι αμιγείς χοληστερινικοί χολόλιθοι είναι σπάνιοι, η χοληστερόλη αποτελεί το κύριο συστατικό στα τρία τέταρτα όλων των χολολίθων.

Σχηματισμός Χολολίθων

Οι λίθοι σχηματίζονται σχεδόν πάντοτε εντός της χοληδόχου κύστεως και σπανιότατα στα ενδο- ή εξωηπατικά χοληφόρα. Ωστόσο οι λίθοι μπορούν στη συνέχεια να μετακινηθούν στα χοληφόρα αγγεία φράζοντάς τα.

Σημαντική αιτία για τη δημιουργία χολόλιθων αποτελεί παρατεταμένη παραμονή της χολής στη χοληδόχο κύστη, πράγμα που μπορεί να οφείλεται σε μειωμένη κινητικότητα των τοιχωμάτων της χοληδόχου κύστης (ανεπαρκείς συσπάσεις ή μειωμένη συχνότητα αυτών^[1]

Άλλος ένας σημαντικός παράγοντας δημιουργίας λίθων είναι η ύπαρξη εστίας γύρω από τον οποίο θα σχηματιστεί ο λίθος. Τέτοια εστία μπορεί να είναι η βλέννη, συναθροίσεις βακτηριδίων, παράσιτα ή νεκρά κύτταρα.

Διάγνωση και θεραπεία των προβλημάτων της χολολιθίασης.

Οταν ο ασθενής εμφανίσει συμπτώματα, κατα την κλινική εξέταση υπάρχει ευαισθησία στην κοιλιακή χώρα, σύσπαση στο δεξιό μερος της κοιλιάς κατω απο τα πλευρά και μερικές φορες αντανάκλαση του πόνου είτε στο στέρνο, στο επιγάστριο ή πίσω στην μέση.

Το υπερηχογράφημα είναι η περισσότερο συνηθισμένη εξέταση που χρησιμοποιείται για την εύρεση των χολολίθων, ενω οι αιματολογικές εξετάσεις συνεισφέρουν στην διάγνωση της φλεγμονης ή των επιπλοκών της λιθίασης απο το συκώτι ή το πάγκρεας.

Αιματολογικές τιμές αυξημενων τρανσαμινασών, χολερυθρίνης και αλκαλικής φωσφατάσης υποσημαινουν λιθιαση στον χοληδόχο πόρο. Η ύπαρξη διάτασης του χοληδόχου πόρου στο υπερηχογράφημα, επιβεβαιώνει την διάγνωση και πολλές φορές ο χειρουργός θα πρεπει να ζητησει την εκέλεση MRCP (μαγνητικής χολαγγειοπαγκρεατογραφίας) για την σωστη εκτίμηση του προβλήματος.

Θεραπεία χολολιθίασης

Η θεραπεία της χολολιθίασης ειναι χειρουργική.

Οι χολόλιθοι δεν αποβάλλονται από μόνοι τους. Κάποιες περιπτώσεις μπορούν να αντιμετωπισθούν προσωρινά με φαρμακευτική ή διαιτητική αγωγή, όπως μείωση λήψης λιπαρών ουσιών. Αυτή η αγωγή έχει περιορισμένα και προσωρινά ποσοστά επιτυχίας. Τα συμπτώματα θα συνεχισθούν μέχρι να αφαιρεθεί η χοληδόχος κύστις. Αυτο που πρεπει να γινει κατανοητο ειναι οτι:

• Οι πέτρες στην χολή δεν εχουν σχεση με τις πετρες στο νεφρο. Οι πέτρες στον νεφρο ακολουθούν μια διαδρομή νεφρός> ουρητήρας> ουροδόχος κυστη> αποβολή με τα ούρα. Ενώ οι πέτρες στην χολή ακολουθουν την διαδρομή χοληδόχος κύστη> κυστικός πόρος (πιθανη απόφραξη)> χοληδόχος πόρος>απόφραξη στο φύμα του Vater κλπ.

• Η προσπάθεια αφαίρεσης μονο των λίθων αφ’ενός είναι αδύνατη λογω ανατομίας του οργάνου αλλά και ανούσια λόγω του ότι υπέυθυνη για την δημιουργία τους είναι η χοληδόχος κύστη.

• Η χρηση ειδικών λιθοδιαλυτικών φαρμάκων (πχ ursofalk), δημιούργησαν πολλαπλές επιπλοκες απο το σηκώτι και εγκαταλείφθησαν.

• Η λιθοτριψία των λίθων εφαρμόσθηκε στο παρελθόν, αλλά δημιουργησε συγκρίμματα των λίθων τα οποία προκάλεσαν επιπλοκες στον χοληδόχο πόρο και εγκαταλείφθηκε σαν μεθοδος.

Η χειρουργική αφαίρεση της χοληδόχου κύστεως είναι η πλέον κατάλληλη και ασφαλέστερη θεραπεία της χολοκυστίτιδος. Η χολοκυστεκτομή είναι μία από τις πιό διαδεδομένες χειρουργικές επεμβάσεις.

Σήμερα, οι περισσότερες επεμβάσεις χολής γίνονται λαπαροσκοπικά. Ο ιατρικός όρος για την επέμβαση αυτή είναι Λαπαροσκοπική Χολοκυστεκτομή. Ο ασθενής σαφώς έχει ελάχιστο μετεγχειρητικό πόνο.

Ο ασθενής έχει σαφώς γρηγορότερη ανάρρωση απ’ ότι στην κλασσική χειρουργική. Οι περισσότεροι ασθενείς επιστρέφουν σπίτι μετά από μία ημέρα και στις κανονικές τους δραστηριότητες πολύ γρήγορα.