Πόσο εύκολο είναι να μπορέσουμε να «πούμε» στον εγκέφαλο μας να ενισχύσει την ανοσολογική απάντηση του οργανισμού μας ενάντια στην ανάπτυξη καρκινικών όγκων; Οι ερευνητές πιστεύουν ότι αυτό είναι εφικτό με το χειρισμό της δραστηριότητας του συστήματος επιβράβευσης του εγκεφάλου.
Έχει αποδειχθεί στο παρελθόν ότι υπάρχει συσχετισμός μεταξύ της συναισθηματικής μας κατάστασης και του καρκίνου. Κυρίως σε σχέση με τα αρνητικά συναισθήματα, όπως το άγχος και την κατάθλιψη.
Στην Ιατρική Σχολή Rappaport της Χάιφα έχουν προβληματιστεί από την ιδέα ότι τα συναισθήματα, όπως υποβάλλονται σε επεξεργασία από τον εγκέφαλο, θα μπορούσαν με κάποιο τρόπο να επηρεάσουν την τροπή που μπορούν να λάβουν καρκινικοί όγκοι όταν εμφανιστούν στον οργανισμό μας.
Ενστικτωδώς θεωρούμε ότι το άγχος και η κατάθλιψη θα μπορούσαν να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην ικανότητα του οργανισμού να καταπολεμά τις ασθένειες. Αλλά θα μπορούσαν τα θετικά συναισθήματα, ή μια προσομοίωση τέτοιων συναισθημάτων, να ενισχύσουν την ανοσολογική ανταπόκριση;
Αρκετοί ερευνητές συμπεριλαμβανομένου του καθηγητή David Spiegel από τη Σχολή Ιατρικής του Πανεπιστημίου του Stanford στην Καλιφόρνια, έδειξαν ότι η βελτίωση της συναισθηματικής κατάστασης του ασθενούς μπορεί να επηρεάσει την πορεία της νόσου. Αλλά δεν έγινε σαφές πώς ακριβώς συνέβη αυτό.
Πραγματοποίησαν έτσι μια μελέτη για να διερευνήσουν αυτούς τους μηχανισμούς και να μάθουν περισσότερα για το πώς τα συναισθήματα στον εγκέφαλο μπορούν να επηρεάσουν τον τρόπο με τον οποίο το ανοσοποιητικό σύστημα αποκρίνεται στον καρκίνο.
Η επίδραση του εγκεφάλου στο ανοσοποιητικό
Η ανοσοθεραπεία, η οποία στοχεύει να ενισχύσει την ανταπόκριση του ανοσοποιητικού συστήματος κατά των καρκινικών κυττάρων, έχει κερδίσει έδαφος στην έρευνα για τον καρκίνο τα τελευταία χρόνια.
Ωστόσο φαίνεται πως η εμπλοκή των ανοσοποιητικών κυττάρων σε καρκινικές διεργασίες ενέχει επικινδυνότητα, επειδή συγκεκριμένα συστατικά σε αυτά τα κύτταρα συμβάλλουν επίσης στην υποστήριξη της ανάπτυξης όγκων.
Αυτό μπορεί να γίνει εμποδίζοντας την ανοσολογική αντίδραση και δημιουργώντας ένα περιβάλλον που είναι επωφελές για την ανάπτυξη όγκων. Όμως οι υπάρχουσες μελέτες έχουν δείξει ότι η δραστηριότητα στο σύστημα επιβράβευσηςτου εγκεφάλου μπορεί να βοηθήσει στη ρύθμιση του τρόπου λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος.
Με βάση αυτές τις αντιλήψεις, η ερευνητική ομάδα διεξήγαγε μια προκλινική μελέτη στην οποία πειραματίστηκαν με το χειρισμό του συστήματος επιβράβευσης του εγκεφάλου σε μοντέλα ποντικιών για μελάνωμα (καρκίνο του δέρματος) και καρκίνο του πνεύμονα.
Συγκεκριμένα, «έθεσαν στόχο» στους νευρώνες που απελευθερώνουν ντοπαμίνη και βρίσκονται στην κοιλιακή περιοχή (VTA) του εγκεφάλου, μια περιοχή-κλειδί του συστήματος επιβράβευσης. Το VTA επικοινωνεί με το limbic σύστημα, μια δομή του εγκεφάλου που έχει επιφορτιστεί με την επεξεργασία των συναισθημάτων, μεταξύ άλλων.
Και αυτό, όπως διαπίστωσε η ομάδα, αλληλεπιδρά με το συμπαθητικό νευρικό σύστημα, το δίκτυο των νευρώνων και των νεύρων που βρίσκονται εν μέρει στο κεντρικό νευρικό σύστημα και εν μέρει στο περιφερικό νευρικό σύστημα, το οποίο είναι γνωστό ότι ρυθμίζει την ανταπόκριση “πολεμάς ή φεύγεις».
Αυτή η αλληλεπίδραση, λοιπόν, φαινόταν να επεκτείνεται στο ανοσοποιητικό σύστημα. Με την τεχνητή ενεργοποίηση [VTA] δίνεται η δυνατότητα να επηρεάσουμε το νευρικό σύστημα και, με τη σειρά του, το ανοσοποιητικό σύστημα.
H συναισθηματική ευημερία συρρικνώνει τον καρκίνο
Επιπλέον, μόλις το ανοσοποιητικό σύστημα ενεργοποιηθεί με αυτόν τον τρόπο, φαίνεται επίσης να δημιουργεί μια πιο ανθεκτική «μνήμη» των ξένων παραγόντων στους οποίους έχει εκτεθεί, γεγονός που του επιτρέπει να ανταποκρίνεται πιο αποτελεσματικά σε αυτές τις παθογένειες.
Όταν εξέτασαν αυτές τις επιδράσεις σε μοντέλα μελανώματος και καρκίνου του πνεύμονα, η ομάδα αποκάλυψε ότι με την τόνωση του VTA, το ανοσοποιητικό σύστημα φαίνεται να ανταποκρίνεται αποτελεσματικότερα στους όγκους.
Οι ερευνητές είδαν ότι μετά από 14 ημέρες επανειλημμένης ενεργοποίησης του VTA, το μέγεθος του όγκου μειώθηκε κατά 46,5%, κατά μέσο όρο, ενώ το βάρος του όγκου μειώθηκε κατά 52,4% κατά μέσο όρο.
Αν και η μελέτη αυτή είναι προκλινική και εξετάζει μόνο τα αποτελέσματα της διέγερσης του VTA σε δύο τύπους καρκίνου που χρησιμοποιούν μοντέλα ποντικών, οι ερευνητές πιστεύουν ότι τα ευρήματά τους ενδέχεται να επηρεάσουν τον τρόπο με τον οποίο οι επαγγελματίες του τομέα της υγείας βλέπουν τον ρόλο της ψυχικής κατάστασης και της συναισθηματικής ευημερίας, τόσο στην ανάπτυξη όσο και στη θεραπεία ασθενειών όπως ο καρκίνος.
Η κατανόηση της επίδρασης του εγκεφάλου στο ανοσοποιητικό σύστημα και η ικανότητά του να καταπολεμά τον καρκίνο θα μας επιτρέψει να χρησιμοποιήσουμε αυτόν τον μηχανισμό σε ιατρικές θεραπείες. Αυτό όμως προϋποθέτει να αποκτήσουμε μια πλήρη κατανόηση του περίπλοκου αυτού μηχανισμού επικοινωνίας.
Άγγελος Νικολιδάκης
Γενικός Χειρουργός Θεσσαλονίκη
Ιατρείο Αγίας Σοφίας 12
Στρατηγού Μακρυγιάννη 8, 564 30 Σταυρούπολη
Επικοινωνία: +30 2314004820 & +30 6947218499
